Diyabete |Nigute ushobora kwirinda impungenge "ziryoshye"

Ishyirahamwe mpuzamahanga rya diyabete (IDF) n’umuryango w’ubuzima ku isi (OMS) bavuga ko ku ya 14 Ugushyingo ari “Umunsi wa Diyabete ku isi”.Mu mwaka wa kabiri wo kubona uburyo bwo kuvura diyabete (2021-2023), insanganyamatsiko yuyu mwaka ni: Diyabete: uburezi bwo kurinda ejo.
01 Incamake ya Diyabete ku Isi
Mu 2021, ku isi hari abantu miliyoni 537 babana na diyabete.Biteganijwe ko umubare w'abarwayi ba diyabete ku isi uziyongera ukagera kuri miliyoni 643 muri 2030 na miliyoni 784 muri 2045, bikiyongera 46%!

02 Ibintu by'ingenzi
Igitabo cya cumi cyiswe Global Diabete Incamake yerekana ibintu umunani bifitanye isano na diyabete.Ibi bintu byongeye kwerekana neza ko "gucunga diyabete kuri bose" byihutirwa!
-1 ku bantu 9 bakuze (bafite hagati ya 20-79) barwaye diyabete, hamwe na miliyoni 537 ku isi
-Mu 2030, 1 kuri 9 bakuze bazaba barwaye diyabete, yose hamwe ikaba miliyoni 643
-Mu 2045, 1 kuri 8 bakuze bazaba barwaye diyabete, yose hamwe ikaba miliyoni 784
-80% by'abantu barwaye diyabete baba mu bihugu byinjiza amafaranga make kandi yo hagati
-Diyabete yateje abantu miliyoni 6.7 mu 2021, bihwanye n'urupfu 1 rwa diyabete buri masegonda 5
-Abantu miliyoni 240 (44%) barwaye diyabete kwisi yose ntibaramenyekana
-Diyabete yatwaye miliyari 966 z'amadolari mu gukoresha ubuzima ku isi mu 2021, iyi mibare yazamutseho 316% mu myaka 15 ishize.
-1 ku bantu 10 bakuze bafite ubumuga bwa diyabete kandi abantu miliyoni 541 ku isi bafite ibyago byinshi byo kurwara diyabete yo mu bwoko bwa 2;
-68% by'abarwayi ba diyabete bakuze baba mu bihugu 10 bifite diyabete nyinshi.

03 Amakuru ya Diyabete mu Bushinwa
Agace ka Pasifika y’iburengerazuba aho Ubushinwa buherereye ni ko buri gihe ari "imbaraga nyamukuru" mu baturage ba diyabete ku isi.Umwe mu barwayi bane ba diyabete ku isi ni Abashinwa.Mu Bushinwa, kuri ubu hari abantu barenga miliyoni 140 babana na diyabete yo mu bwoko bwa 2, bingana na 1 kuri 9 babana na diyabete.Umubare w'abantu barwaye diyabete utaramenyekana ugera kuri 50.5%, bikaba biteganijwe ko uzagera kuri miliyoni 164 muri 2030 na miliyoni 174 muri 2045.

Amakuru yibanze imwe
Diyabete ni imwe mu ndwara zidakira zigira ingaruka zikomeye ku buzima bw'abaturage bacu.Niba abarwayi ba diyabete batavuwe neza, birashobora gutera ingaruka zikomeye nk'indwara z'umutima n'imitsi, ubuhumyi, gangrene y'ibirenge, ndetse no kunanirwa kw'impyiko zidakira.
Amakuru yibanze abiri
Ibimenyetso bisanzwe bya diyabete ni "bitatu kandi kimwe munsi" (polyuriya, polydipsia, polifagia, kugabanya ibiro), kandi abarwayi bamwe na bamwe barayirwara nta bimenyetso bifatika.
Amakuru yibanze atatu
Abantu bafite ibyago byinshi bakunze kurwara diyabete kurusha abaturage muri rusange, kandi n’impamvu nyinshi zishobora kubaho, niko ibyago byinshi byo kwandura diyabete.Ibintu bisanzwe bishobora gutera diyabete yo mu bwoko bwa 2 ku bantu bakuru harimo: imyaka ≥ 40, umubyibuho ukabije , hypertension, indwara z'umutima-damura, dyslipidemiya, amateka ya diyabete, amateka yumuryango, amateka yo kubyara macrosomia cyangwa amateka ya diyabete yibise.
Amakuru yibanze ane
Harakenewe igihe kirekire kuvura byimazeyo abarwayi ba diyabete.Diyabete nyinshi irashobora kugenzurwa neza hakoreshejwe ubuvuzi bwa siyansi kandi bwumvikana.Abarwayi barashobora kwishimira ubuzima busanzwe aho gupfa imburagihe cyangwa ubumuga kubera diyabete.
Amakuru yibanze atanu
Abarwayi ba diyabete bakeneye ubuvuzi bwihariye bwo kuvura.Abarwayi barwaye diyabete yo mu bwoko bwa 2 bagomba kugenzura ingufu zabo zose basuzuma uko imirire yabo ihagaze kandi bagashyiraho intego na gahunda zifatika zo kuvura imirire yubuvuzi bayobowe ninzobere mu mirire cyangwa itsinda rishinzwe imiyoborere (harimo n’umwarimu wa diyabete).
Amakuru yibanze atandatu
Abarwayi ba diyabete bagomba gukora imyitozo ngororamubiri bayobowe nababigize umwuga.
Amakuru yibanze arindwi
Abantu barwaye diyabete bagomba gukurikiranwa buri gihe amaraso ya glucose, uburemere, lipide, n'umuvuduko w'amaraso.

Macro & Micro-Ikizamini i Beijing: Wes-Plus ifasha kwandika diyabete
Dukurikije 2022 "Impuguke z’Abashinwa ku bijyanye no gusuzuma indwara ya Diyabete", twishingikiriza ku buhanga bwo mu rwego rwo hejuru kugira ngo dusuzume ingirabuzimafatizo za kirimbuzi na mitochondial, kandi tunareba HLA-locus kugira ngo ifashe mu gusuzuma ibyago byo kwandura diyabete yo mu bwoko bwa 1.
Bizayobora byimazeyo gusuzuma no kuvura neza no gusuzuma ingaruka ziterwa n’abarwayi ba diyabete, kandi bizafasha abaganga gutegura gahunda yo gusuzuma no kuvura umuntu ku giti cye.


Igihe cyo kohereza: Ugushyingo-25-2022